Analiza cen skupu mleka w województwie podkarpackim i w kraju
Opłacalność produkcji mleka zależy od cen jakie może uzyskać rolnik za sprzedaż tego produktu. Dlatego poniżej dokonano analizy tych cen w oparciu o informacje z trzech podmiotów zajmujących się skupem i przetwórstwem mleka w województwie podkarpackim. Analizowano ceny oferowane rolnikom za 1l mleka przez: OSM Jasienica Rosielna, SM Mlekovita oddział RESMLECZ w Trzebownisku oraz SM Mlekovita oddział w Sanoku. Dane uzyskane od spółdzielni są również prezentowane w Podkarpackich Wiadomościach Rolniczych wydawanych przez PODR w Boguchwale. Na wykresie poniżej przedstawiono ich wartości w poszczególnych latach.
Ceny skupu mleka z wybranych podmiotów skupujących woj. podkarpackim w latach 2020-2024
Na przestrzeni ostatnich pięciu lat ceny skupu mleka oferowane rolnikom ulegały dosyć dużym wahaniom. W 2020 r. przetwórcy płacili od 1,35 zł do 1,40 zł za litr skupowanego mleka. W kolejnych dwóch latach ceny ulegały znacznemu wzrostowi i na koniec 2021 r. osiągnęły poziom ok. 1,74-1,90 zł za litr.
Duży wzrost cen nastąpił w 2022 r. i był bezpośrednio związany z wybuchem wojny w Ukrainie. Pod koniec 2022 r. ceny kształtowały się na poziomie nawet 3,10 zł za litr. Kolejny rok przyniósł spadek cen i stabilizację na poziomie 2-2,20 zł za litr. Można więc powiedzieć, że ceny prawie wróciły do poziomów sprzed wojny.
W 2024 r. następowała dalsza stabilizacja cen z lekką tendencją wzrostową. Obecnie oscylują one w granicach 2,16-2,25 zł za litr. Trzeba jednak pamiętać, że na ceny skupu mleka ma wpływ sezonowość. Obserwuje się corocznie wzrosty cen pod koniec roku oraz spadki w miesiącach letnich. Wzrosty cen pod koniec roku są związane ze zmianami wydajności mlecznej zwierząt spowodowanymi ograniczeniem dostępności świeżej paszy, zmianami temperatur i skróceniem dnia. Zmniejszona podaż mleka sprawia, że jego cena w skupach rośnie. Odwrotna sytuacja ma miejsce późną wiosną i latem, gdy dostępność pasz jest już duża i produkcja mleka osiąga swoje maksymalne wartości.
Na przestrzeni ostatnich 5 lat ceny skupu mleka wzrosły średnio o ok. 58% (z 1,40 zł do 2,22 zł/l). Ceny trzech analizowanych podmiotów różniły się od siebie bardzo nieznacznie. Na przestrzeni całego analizowanego okresu najczęściej niższe ceny oferowała OSM Jasienica Rosielna. Było to widoczne zwłaszcza w okresie 2021 i 2022 r. Obecnie ceny mleka wszystkich spółdzielni różnią się od siebie bardzo nieznacznie.
Średnie ceny skupu mleka w wybranych podmiotach woj. podkarpackiego oraz w kraju w latach 2014-2024
Na przestrzenni ostatnich 10 lat średnia cena skupu mleka w Polsce podawana przez GUS wzrosła z poziomu 1,62 zł/l na początku 2014 r. do poziomu 2,20 zł/l na koniec października 2024 r. Zanotowano więc wzrost o prawie 35%. Najwyższe ceny skupu mleka występowały w 2022 r. i miały związek z niestabilnością rynków spowodowaną inwazją Rosji na Ukrainę. Wraz z upływem czasu nastąpił jednak spadek cen do przedziału 2,00-2,20 zł/l.
Porównując cenę skupu podaną przez GUS dla całego kraju z informacją uzyskaną od podmiotów skupujących mleko z terenu województwa podkarpackiego, należy zauważyć, że ceny kształtowały się na podobnym poziomie, a w niektórych okresach ceny płacone przez podmioty skupujące mleko w województwie podkarpackim były wyższe od średniej GUS-owskiej.
Beata Kąkol
PODR Boguchwała
Źródło:
- Podkarpackie Wiadomości Rolnicze – ceny zebrane od doradców PODR
- GUS dane statystyczne otwórz