Dojrzałe owoce przybierają barwę granatową, niemal czarną. Są słodko-kwaśne w smaku. Powinny być zbierane systematycznie w miarę ich dojrzewania. Owoce z pierwszych zbiorów dojrzewają i wybarwiają się w całości. Jednak zwykle w połowie okresu zbiorów można zaobserwować owoce o niejednolitym wybarwieniu – część pestkowców jest wybarwiona na typowy kolor jeżyny, podczas gdy inne pozostają czerwone i nie wybarwiają się lub są całkowicie niewybarwione i pozostają czerwone nawet do jesieni. Owoce te są kwaśne i nie nadają się do konsumpcji.
Przyczyną niewybarwiania się owoców jeżyny jest szkodnik – szpeciel jeżynowiec. To niewielkich rozmiarów roztocz, niewidoczny gołym okiem.
Największe szkody powoduje w okresie kwitnienia i tworzenia się zawiązków owocowych. Wówczas z wymienionych wyżej organów wysysa soki, a wraz ze śliną wprowadza toksynę, która powoduje, że uszkodzona część owocu pozostaje twarda, czerwonawa, nie wybarwia się i nie dojrzewa.
Samice szpeciela jeżynowa zimują w pąkach, a w okresie wiosennym (marzec/kwiecień) rozpoczynają żerowanie na liściach, kwiatach i zawiązkach owoców. Jesienią samice jeżynowa schodzą do nowych pąków i tam zimują.
Aby ograniczyć straty w plonie spowodowane żerowaniem szpeciela jeżynowca, zaleca się:
- zakładanie nasadzeń z wolnego od tego szkodnika materiału szkółkarskiego,
- usuwanie po owocowaniu pędów zeszłorocznych,
- usuwanie niewybarwionych i uszkodzonych owoców.
Anna Cieszyńska
PODR Boguchwała
