Jesienne zabiegi na „Wieloletnich pasach kwietnych” w ramach Interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznych

Koszenie pasów kwietnych jest niezbędne do utrzymania różnorodności gatunków roślin i ich dobrej kondycji, a także często inicjuje powtórne kwitnienie roślin w pasie. Zabieg ten wzmocnienia system korzeniowy roślin wieloletnich, a to skutkuje ich większą odpornością na niekorzystne warunki atmosferyczne. Zaleca się, aby koszenie wykonywać na wysokości 7-10 cm, by zapobiec uszkodzeniu rozety liściowej w przypadku roślin wieloletnich, a także dla ochrony pożytecznych organizmów pasa.

Podsiew/siew

Podsiew pasa kwietnego jest dopuszczony w miejscach wypadów, a w sytuacji jeśli liczba gatunków spadnie poniżej 5 jest on obowiązkowy. Jednak założenia interwencji nie przewidują możliwości orki w celu dosiania nowych nasion. Można to zrobić prostymi sposobami jak bronowanie bronami zębatymi, chwastownikiem lub włóką. Po czym należy wysiać nasiona. Bardzo ważne jest ich dokładne przywałowanie. Prawidłowy zabieg podsiewu za jednym przejazdem umożliwiają specjalistyczne agregaty. Do tego celu można użyć także siewników szczelinowych do podsiewu muraw.

Mieszanki nasion do założenia pasów siejemy wiosną (od 1 kwietnia do 15 maja) lub na jesieni (od 15 sierpnia do 31 października). Termin jesienny ma bardzo wiele zalet:

1. Więcej nasion kiełkuje. Niska temperatura, odpowiednia wilgotność gleby dają sygnał nasionom, że zbliża się czas kiełkowania. Dla wielu gatunków ten sygnał jest jedynym pozwalającym na przetrwanie czy warunkującym kiełkowanie.
2. Więcej roślin przetrwa. Siew jesienny jest nie tylko najbliższy terminu rozmnażania roślin w naturze, ale pogoda jesienią po prostu sprzyja wegetacji. Nadal jest wystarczająco ciepło, by nasiona, które nie potrzebują stratyfikacji wykiełkowały, a teren się zazielenił. Jesień, zima i wiosna zazwyczaj obfitują w sporą ilość opadów atmosferycznych. To wszystko pozwalają zachować dobrą wilgotność gleby, a w konsekwencji siewki do wiosny otrzymają dobre warunki do wzrostu i wykształcenia silnych korzeni.
3. Szybciej pojawią się kwiaty. Większość nasion roślin łąkowych zaczyna kiełkować w temperaturach powyżej 10 st. C. Kiedy wysiewamy łąki jesienią, dajemy im szansę na wstępny rozwój (zawiążą wtedy rozety liściowe i wytworzą korzenie), co skutkować będzie ich szybszym rozwojem na wiosnę.

Proponowana norma wysiewu to od 15-30 kg na ha, optymalnie zaleca się 20 kg na ha. Z powodu zróżnicowanej wagi i wielkości nasion w mieszance, dla uzyskania równomiernego wysiewu proponuje się mieszanie nasion z wermikulitem (wypełniaczem)  w celu zwiększenia  objętości materiału siewnego. Nasiona powinny być wysiane płytko na głębokości 0,5-1 cm.

Wybór mieszanki

Odpowiednie gatunki do wyboru mieszanek są zebrane w „Wykazie gatunków roślin, do wyboru do mieszanek, na potrzeby zakładania pasów kwietnych w ramach wariantu „Wieloletnie pasy kwietne” Bioróżnorodność na gruntach ornych PS WPR 2023-2027”. Mieszanka powinna zawierać co najmniej 8 gatunków z wykazu, w tym 4 gatunki wieloletnie.

Są tam między innymi gatunki atrakcyjne dla owadów będących naturalnymi wrogami dla szkodników roślin uprawnych np. selerowate (marchew zwyczajna, kminek zwyczajny) oraz gatunki pożyteczne dla owadów zapylających, np. bobowate (komonica zwyczajna, koniczyna krwistoczerwona, lucerna nerkowata, nostrzyk żółty). Gatunki te powinny być przystosowane do lokalnych warunków glebowych i klimatycznych, rodzime, nieinwazyjne.

Przykładowy skład mieszanki:

chaber bławatek, chaber driakiewnik, chaber łąkowy, facelia błękitna, lebiodka pospolita, gryka zwyczajna, kolendra siewna, koper ogrodowy, komonica zwyczajna, koniczyna łąkowa, koniczyna krwistoczerwona, lucerna nerkowata, nostrzyk żółty, wyka siewna, ogórecznik lekarski marchew zwyczajna, słonecznik zwyczajny, szałwia lekarska, szałwia łąkowa, ślaz dziki, ślaz zygmarek, złocień właściwy, żmijowiec zwyczajny.

Magdalena Kowalska

PODR Boguchwała