22 maja - Europejski Dzień Walki z Otyłością

Otyłość problemem społecznym i zdrowotnym

Otyłość to jedno z największych wyzwań XXI wieku, przed którym dziś stoimy. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że w Europie liczba osób z nadwagą i otyłością systematycznie rośnie. Co szczególnie niepokojące, problem ten coraz częściej dotyczy także dzieci i młodzieży. To poważne zagrożenie nie tylko dla zdrowia indywidualnego, ale również dla całych systemów opieki zdrowotnej i społecznej. Wynika to z faktu, że nieleczona otyłość przyczynia się do rozwoju innych chorób cywilizacyjnych, takich jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, niedokrwienna choroba serca, cukrzyca typu II, niektóre nowotwory. Dodatkowo może wpływać na ogólną jakość życia osoby otyłej poprzez pojawienie się problemów z poruszaniem się, niską samooceną, a nawet stanów depresyjnych. Wiąże się to z koniecznością uruchomienia wsparcia ze strony kolejnych specjalistów oraz niekiedy odpowiednich lekarstw czy terapii.

Przyczyny nadwagi i otyłości

Głównymi przyczynami nadwagi i otyłości są: złe nawyki żywieniowe, a w tym nieregularne posiłki czy nadmierna kaloryczność diety, siedzący tryb życia oraz stres. Zatem dbałość o jakość i zbilansowanie posiłków, regularne ich spożywanie, odpowiednia higiena snu i systematyczna aktywność fizyczna są niezbędne, aby utrzymać prawidłową masę ciała oraz zapewnić dobre samopoczucie i zdrowie. Jednak spełnienie powyższych warunków musi być zawsze poparte odpowiednią wiedzą. Projektowanie zdrowych nawyków żywieniowych powinno mieć miejsce już od najmłodszych lat i ciąży przede wszystkim na każdym z rodziców, jednak ściśle uwarunkowane jest jego świadomością konsumencką i znajomością zasad zdrowego żywienia. Kolejnym ważnym aspektem jest edukacja w szkole i regularny kontakt ze specjalistami, którzy nakierowują nas, jakie działania można podjąć w kontekście walki z problemem nadwagi i otyłości oraz informują o konsekwencjach zdrowotnych, które w związku z nim możemy ponieść w kolejnych latach naszego życia.

Jak zapobiegać otyłości?

• Zdrowa i zbilansowana dieta – stawiajmy na zdrowe, naturalne produkty, jak najmniej przetworzone, bogate w błonnik pokarmowy, witaminy, składniki mineralne, nienasycone kwasy tłuszczowe, złożone węglowodany i białko a ograniczajmy żywość bogatą w cukry proste, tłuszcze trans oraz produkty wysokokaloryczne i zarazem o niskiej gęstości odżywczej.
• Regularna aktywność fizyczna - systematyczny ruch wspomoże naszą kondycję fizyczną i psychiczną, zdrowie oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała.
• Edukacja żywieniowa – jest niezbędnym narzędziem do zwiększania świadomości wśród społeczeństwa na temat zasad zdrowego żywienia i odpowiednich postaw dążących do utrzymania prawidłowej masy ciała.
• Zdrowe nawyki w rodzinie – to dzięki nim już od najmłodszych lat możemy programować w naszych dzieciach zdrowe zachowania, które będą miały znaczenie przy dokonywanych wyborach żywieniowych na kolejnych etapach życia.
• Higiena snu – regularny sen zapewnia odpowiednią regenerację naszemu organizmowi i wpływa na prawidłową pracę gospodarki hormonalnej, natomiast jego brak lub niedostateczne ilość może wpływać na zwiększony głód, chęć podjadania produktów będących źródłem cukrów prostych w ciągu dnia oraz zmniejszoną tolerancję glukozy a tym samym zwiększać ryzyko rozwoju otyłości brzusznej.
• Radzenie sobie ze stresem – długotrwały stres w naszym życiu, którego nie potrafimy odreagować może być przyczyną pogorszenia nastroju, niedoborów pokarmowych, spadku odporności, spożywania nadmiernej ilości kalorii, jedzenia emocjonalnego, częstszego wybierania produktów przetworzonych bogatych w cukry proste i nasycone kwasy tłuszczowe oraz zaburzeń gospodarki węglowodanowej, co w efekcie może prowadzić do rozwoju nadwagi i otyłości.
• Kontrola masy ciała – uchroni nas przed nadmiernym przyrostem wagi lub zmobilizuje do odpowiedniej reakcji w razie jej nagłego wzrostu.

Podsumowanie

Główną przyczyną wzrostu liczby osób otyłych w obecnych czasach jest przede wszystkim zmiana stylu życia. Współczesne społeczeństwo, pomimo coraz większej świadomości, charakteryzuje się mniejszą aktywnością fizyczną, dietą bardziej bogatą w żywność przetworzoną oraz nadmiernym spożyciem cukru i tłuszczów. Oczywiście wpływ mają również czynniki nie zawsze zależne od nas, takie jak: zanieczyszczenia środowiska, czynniki genetyczne czy psychologiczne. Należy zaznaczyć, że otyłość jest nie tylko problemem estetycznym, ale przede wszystkim jedną z chorób cywilizacyjnych, która dotyka obecnie coraz młodsze osoby i nieleczona prowadzi do kolejnych problemów zdrowotnych. Analizując powyższe argumenty, musimy postawić przede wszystkim na edukację żywieniową społeczeństwa i zwiększanie świadomości konsumenckiej. Kreowanie zdrowych nawyków żywieniowych powinno rozpoczynać się w naszych domach rodzinnych, a następnie być kontynuowane na kolejnych etapach życia, czyli: w szkole, pracy oraz placówkach zdrowia. Pamiętajmy, że większa świadomość będzie generować większą liczbę działań profilaktycznych, w tym przypadku na rzecz walki z nadwagą, otyłością i pozostałymi chorobami cywilizacyjnymi. Nawet małe kroki w naszym codziennym życiu, które możemy podjąć w kierunku zdrowszej diety, większej aktywności fizycznej czy poprawy snu, zaprocentują w kolejnych latach, przynosząc korzyści dla zdrowia i samopoczucia.

Anna Opalińska

PODR Boguchwała