Kiła kapusty na rzepaku

Przyczyny choroby

Sprawcą kiły jest pasożyt należący do pierwotniaków. Głównym źródłem porażenia są zarodniki przetrwalnikowe. Są one bardzo trwałe, odporne na działanie niekorzystnych warunków środowiska jak susza, mróz czy brak żywiciela i posiadają zdolność przetrwania w glebie przez wiele lat. Zarodniki tego gatunku nazywane są pływkami. Mają zdolność rozprzestrzeniania się w wilgotnej glebie na stosunkowo duże odległości. Dobrze rozwijają się w glebach ubogich w wapń z niskim pH, w glebach z tendencją do zaskorupiania i niedostatecznie napowietrzonych. Na sąsiednie pola kiła może dotrzeć przez sieci drenarskie, rowy odprowadzające wodę i inne cieki wodne. Źródłem infekcji może również być zainfekowana gleba przyklejona do maszyn i narzędzi uprawowych.

Objawy choroby

Kiła kapusty atakuje siewki rzepaku tylko w sprzyjających warunkach środowiska. Optymalna temperatura infekcji to 18-26 ^oC i niski odczyn gleby, pH 5,3-5,7. Na korzeniach porażonych roślin powstają jasnożółte narośla. W późniejszym okresie narośla ciemnieją, rozpadają się uwalniając zarodniki przetrwalnikowe, wydzielają przy tym nieprzyjemny, charakterystyczny zapach gnijącej kapusty. Zarodniki te mogą przetrwać w glebie nawet do 10 lat. Liście roślin porażonych żółkną, czerwienieją i przedwcześnie zamierają. Cechą charakterystyczną tej choroby jest to, że jej objawy na polu pojawiają się placowo. Na wiosnę plantacja rzepaku wygląda tak, jakby wymarzła.

Większość zaatakowanych roślin ginie jesienią lub wczesną wiosną .Te, które pozostają mają zahamowany wzrost, wytwarzają mniej odgałęzień bocznych, wcześnie kwitną i wydają mniejszy plon gorszej jakości. Objawy kiły kapusty przypominają uszkodzenia korzeni wywołane przez chowacza galasówka. Jednak łatwo wykluczyć jedną z przyczyn. Wystarczy przekroić narośl. Jeśli wewnątrz znajdziemy larwę lub pustą komorę to mamy do czynienia z chowaczem. Guzy po chowaczu występują najczęściej w okolicy szyjki korzeniowej.

Gdy rośliny zostały zaatakowane przez kiłę kapusty, po rozkrojeniu narośla dostrzeżemy jedynie tkankę roślinną.

Według ulotki „Chrońmy rzepak przed kiłą kapusty” opracowanej przez pracowników Instytutu Ochrony Roślin Państwowego Instytutu Badawczego Zakładu Mikologii w Poznaniu, aby ograniczyć występowanie kiły kapusty należy:

1. Przestrzegać zasad prawidłowego płodozmianu tj. przynajmniej 3-4 letniej przerwy w uprawie rzepaku i innych roślin kapustowatych na tym samym polu.
2. Na glebach zainfekowanych nie powinno się uprawiać roślin z rodziny kapustowatych prze okres nie mniejszy niż 7-8 lat.
3. Na polach, na których wystąpiła kiła kapusty, przez kilka lat uprawiać rośliny nie będące żywicielami sprawcy choroby np. zboża, kukurydzę, ziemniaki, buraki, facelię.
4. Po zbiorze rzepaku dokładnie przyorać resztki pożniwne, niszczyć samosiewy i chwasty.
5. Zadbać o poprawę struktury i uregulowanie stosunków wodnych w glebie, aby zapobiec jej okresowemu zalewaniu.
6. W uprawach roślin wysiewanych po rzepaku, we wszystkich latach, bezwzględnie zwalczać chwasty z rodziny kapustowatych, nie tylko na polu, ale także na miedzach i nieużytkach, znajdujących się w bliskim sąsiedztwie pola.
7. Na polu, na którym stwierdzono występowanie kiły kapusty nie wapnować gleby w czasie przerwy w uprawie rzepaku, a dopiero przed kolejnym siewem tej rośliny.
8. W przypadku wapnowania konieczne jest uzupełnienie nawożenia mineralnego, zwłaszcza o związki boru.
9. Nie stosować do nawożenia pól obornika pochodzącego od zwierząt karmionych roślinami z rodziny kapustowatych porażonych przez kiłę kapusty.
10. W rejonie o zwiększonym ryzyku wystąpienia kiły kapusty nie przyspieszać terminu siewu.
11. Na polu zainfekowanym ograniczyć liczbę wjazdów i zabiegów uprawowych do niezbędnego minimum.
12. Po zabiegach uprawowych, na polu, na którym wystąpiła kiła kapusty, wszystkie narzędzia i maszyny rolnicze oraz obuwie pracowników przed przejazdem na inne pola należy gruntownie oczyścić, wymyć i zdezynfekować.
13. W rejonach zagrożonych wystąpieniem kiły kapusty starannie i często kontrolować pola rzepaku oraz pobliskie nieużytki.
14. Jedynie na glebach zainfekowanych wysiewać odmiany rzepaku o podwyższonej odporności na kiłę kapusty, uwzględniając prawidłowy płodozmian i różne typy odmian odpornych.