Szczepionki bakteryjne soi kluczem do zdrowszych upraw i zrównoważonego rolnictwa

Rolnicy powinni zatem zadbać o to, aby przed siewem zastosować odpowiednie szczepy bakterii, co pozwoli na efektywne wykorzystanie azotu w glebie i poprawi kondycję roślin. Dobrą praktyką agronomiczną jest również monitorowanie zdrowotności gleby oraz prowadzenie badań, które mogą pomóc w określeniu, jakie szczepy bakterii są potrzebne w danym rejonie.

Staranność w przeprowadzaniu zabiegu jest kluczowa dla zapewnienia skuteczności szczepienia nasion. Warto również pamiętać, aby przed rozpoczęciem procesu dokładnie oczyścić urządzenie, w którym będzie przeprowadzany zabieg, aby uniknąć zanieczyszczeń, które mogłyby wpłynąć na efektywność szczepionki. Dodatkowo, rozcieńczenie szczepionki w odpowiedniej ilości wody oraz dodatek cukru mogą znacznie poprawić jej przyleganie do nasion, co zwiększa skuteczność zabiegu. Po nałożeniu szczepionki na nasiona, należy je dokładnie wymieszać, aby równomiernie pokryć każdy z nasion. Zaleca się również, aby po zabiegu nie pozostawiać nasion na zbyt długo przed siewem, aby nie doszło do ich wyschnięcia lub utraty efektywności szczepionki. Upewnienie się, że wszystkie kroki są zgodne z zaleceniami producenta, zwiększa szanse na udany wzrost roślin i ich zdrowotność.

W ramach prowadzonych badań wpisano do Krajowego Rejestru Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych odmiany soi przystosowane do rozwoju w poszczególnych regionach klimatycznych Polski. W ciągu ostatnich siedmiu lat, Rejestr wzbogacił się o 35 odmian soi. Potencjał plonowania soi w badaniach COBORU sięga 5,5 t/ha. Jednak w praktyce rolniczej osiąga się znacznie mniejsze rezultaty, na poziomie 3 t/ha. Spowodowane jest to m.in. błędami agrotechnicznymi, których wyeliminowanie przyczyniłoby się do osiągania wysokich, stabilnych plonów, zwiększenia chęci rolników do uprawy soi, a w efekcie do zaspokojenia zapotrzebowania na białko w większym stopniu z krajowych zasobów. Niezbędnym czynnikiem w zapewnieniu wysokiej jakości białka nasion soi jest dostarczanie roślinom odpowiedniej ilości azotu.

Na Liście Odmian Zalecanych (LOZ) dla województwa podkarpackiego na 2025 rok znajduje się 12 odmian z trzema grupami wczesności:

Soja, dzięki aktywnej symbiozie z bakteriami brodawkowatymi z rodzaju Bradyrhizobium japonicum, wiąże wolny azot atmosferyczny. Efektywność wiązania azotu jest warunkowana obecnością bakterii symbiotycznych w glebie oraz właściwościami fizykochemicznymi gleby. Z uwagi na fakt, że soja jest stosunkowo nowym gatunkiem w uprawie na terenie Polski, niezbędnym zabiegiem jest stosowanie szczepionek bakteryjnych przed wysiewem nasion.

Obecnie na rynku dostępna jest szeroka gama produktów biologicznych przeznaczonych do samodzielnego szczepienia nasion soi bezpośrednio przed ich wysiewem, które dla rolników stanowi pewną trudność. Stąd wiele firm nasiennych oferuje do sprzedaży zaszczepiony materiał siewny, przygotowany do bezpośredniego wysiewu.

Szczepienie nasion ma duży wpływ na ich późniejsze plonowanie, zastosowanie szczepionki na tak wczesnym etapie rozwoju rośliny pozwala na bardzo dużą minimalizacje ryzyka zachorowania na wiele chorób roślin,  a także wpływa na zmniejszenie wigoru w pobliżu szczepionej rośliny, zwiększa odporność na bakterie w okresie wzrostu, a także pozwala na zastosowanie znacznie mniejszej ilości nawozów na polu. Pozwala to na znacznie mniejsze zanieczyszczenie terenu i wód gruntowych – wpływa to na oszczędność finansową i zoptymalizowanie przychodów z uprawy.

RODZAJE SZCZEPIONEK BAKTERYJNYCH:

Nitragina -  jest preparatem biologicznym, który zawiera szczepy bakterii brodawkowych z rodzajów Rhizobium i Bradyrhizobium. Te mikroorganizmy mają zdolność do wiązania wolnego azotu z atmosfery i wchodzą w symbiozę z roślinami motylkowymi, takimi jak groch, fasola czy soja. Dzięki tej symbiozie rośliny te mogą korzystać z azotu, co jest kluczowe dla ich wzrostu i rozwoju. Zastosowanie Nitraginy w uprawach może znacząco zwiększyć intensywność wiązania azotu, co przekłada się na lepsze plony i zdrowie roślin. W zależności od warunków glebowych oraz rodzaju uprawianych roślin, preparat ten może dostarczyć nawet do 600 kg azotu na hektar w ciągu sezonu wegetacyjnego. Takie  wsparcie w pozyskiwaniu azotu może zmniejszyć potrzebę stosowania nawozów sztucznych, co jest korzystne zarówno dla środowiska, jak i dla ekonomiki produkcji rolnej.

Primseed biom soja – w swoim składzie zawiera bakterie z rodzaju Bradyrhizobium pochodzące z naturalnego środowiska glebowego. Zawiera także składniki formulacyjne wpierające proces brodawkowania i wiązania azotu atmosferycznego przez bakterie symbiotyczne. Szczepionka ta zapewnia efektywne tworzenie brodawek w systemie korzeniowym soi nawet w gorszych warunkach klimatyczno-glebowych.

Agrarius bi soya to skuteczny preparat, który w bezpieczny sposób redukuje obecność patogenów w uprawach. Dzięki niemu poprawia się zdrowotność roślin, a także zwiększa plon oraz jakość zbiorów. Co ważne, preparat nie ma okresu karencji, co pozwala na jego efektywne stosowanie w uprawach ekologicznych. Zawiera czyste kultury bakterii symbiotycznych Bradyrhizobium japonicum, które osadzone są w sterylizowanym rozdrobnionym torfie. Bakterie te uczestniczą w tworzeniu brodawek na korzeniach roślin, a także ułatwiają przekształcanie azotu atmosferycznego w formę łatwo przyswajalną przez rośliny. Dzięki temu sprzyjają prawidłowemu wzrostowi masy zielonej oraz zwiększają zawartość składników odżywczych w nasionach.

HiStick Soy to preparat, który zawiera bakterie brodawkowe Bradyrhizobium japonicum. Bakterie te przyczyniają się do efektywnego wiązania azotu z powietrza w glebie przez rośliny, a warto zaznaczyć, że w Polsce nie występują one w stanie naturalnym. Szczepienie tym preparatem ma kluczowe znaczenie dla plonów oraz dla produkcji brodawek przez rośliny. Zastosowanie szczepionek bakteryjnych przynosi wiele korzyści, w tym ograniczenie wydatków na nawozy, zmniejszenie konkurencyjności chwastów oraz redukcję zanieczyszczenia wód gruntowych.

TurboSoy to preparat najwyższej jakości, przeznaczony do inokulacji nasion soi z wykorzystaniem bakterii z rodzaju Bradyrhizobium. Dzięki zastosowaniu wydajnych szczepów bakterii, pozwala na efektywniejsze osiąganie potencjału plonotwórczego poprzez szybsze formowanie brodawek bakteryjnych.

Nitraza to linia preparatów, które zawierają starannie wyselekcjonowane szczepy żywych bakterii brodawkowych, przeznaczonych do inokulacji roślin bobowatych. Preparaty te zawierają bardzo aktywne szczepy bakterii z rodzajów Rhizobium i Bradyrhizobium, dostosowane do różnych gatunków roślin strączkowych. Bakterie zostały wyizolowane z roślin bobowatych uprawianych w Polsce i namnożone w warunkach laboratoryjnych w celu uzyskania ich jak najwyższego stężenia.

Rhizobium -  preparat  do zaprawiania nasion soi. To liofilizowany szczep bakterii brodawkowych, starannie dobrany, aby w pełni wspierać rozwój tej konkretnej rośliny. Symbioza między bakteriami a soi przynosi znaczące korzyści, zapewniając roślinie dostęp do azotu, który jest kluczowy dla budowy plonu. Oprócz poprawy zarówno wysokości, jak i jakości plonów, Rhizobium przyczynia się również do użyźnienia gleby, co stanowi nieocenioną wartość dla upraw. Preparat można stosować zarówno do zaprawiania nasion, jak i aplikować w formie oprysku na już rosnące rośliny.

Również na naszym polu doświadczalnym zostanie  wysianych kilka odmian soi, która jest rośliną dnia krótkiego, ciepłolubną. Soja wymaga gleb żyznych, przewiewnych, o dobrej kulturze. Nie toleruje kwaśnego odczynu, a optymalne pH wynosi 6,6-7,0. Ma duże wymagania wodne w okresie kiełkowania i kwitnienia.

PRZEDPLON: najlepszym przedplonem dla soi są zboża ozime i jare oraz kukurydza, dobre stanowisko pozostawiają okopowe i trawy wieloletnie, należy unikać stanowiska bezpośrednio po roślinach strączkowych, wieloletnich roślinach motylkowatych drobnonasiennych i kapustowatych.

NAWOŻENIE: przedsiewnie 50-70  kg/ha P₂O,  80-100  kg/ha K₂O , nawożenie azotem - dawka startowa: 20-30 kg/ha i około 30 kg/ha na początku kwitnienia; nawożenie fosforowe i potasowe jesienią lub wczesną wiosną; wapnowanie pól o pH poniżej 5,5; nawożenie mikroelementami: bor, molibden, mangan.

SIEW: termin siewu zależy od temperatury gleby.  Najlepiej kiełkuje przy temperaturze gleby powyżej 10⁰C. Najczęściej termin siewu soi przypada na przełom kwietnia i maja.

ILOŚĆ WYSIEWU: obsada roślin powinna wynosić 50-100szt/m². W zależności od odmiany, MTN i zalecanej obsady wysiewa się około 80-150 kg/ha nasion. Nasiona zaprawić nitraginą.

W Polsce, mimo niższych plonów soi, odmiany wczesne i bardzo wczesne cieszą się większym powodzeniem. Dzieje się tak z uwagi na ich mniejsze wymagania cieplne oraz krótszy okres wegetacji, co zwiększa szanse na terminowe zakończenie wzrostu. Najlepsze wyniki osiągają te odmiany, których czas wegetacji nie przekracza 140 dni. Prace hodowlane skupiają się na tworzeniu soi o wysokiej wartości użytkowej oraz większej odporności na różne stresy, szczególnie na chłód. W ciągu ostatnich lat obserwowane zmiany klimatyczne, takie jak wydłużenie okresu wegetacyjnego i wzrost liczby dni słonecznych, sugerują, że obszar uprawy soi będzie nadal powiększał się.

Oprac. i  fot. Agata Zdun-Słowik  

PODR Boguchwała