Mimo, że za oknem panuje zima w lutym możemy zacząć przygotowanie rozsady warzyw.
Zazwyczaj w tym miesiącu będziemy wysiewali nasiona warzyw z przeznaczeniem na zbiór wczesny uprawianych w tunelach lub inspektach lub, których w naszym klimacie ze względu na długi okres wegetacji nie możemy uprawiać z siewu wprost do gruntu.
Mając zamiar produkować rozsadę we własnym zakresie musimy zaopatrzyć się w kuwety, skrzynki do produkcji rozsady, wielodoniczki torfowe czy palety wielodoniczek z tworzywa sztucznego oraz podłoże do produkcji rozsad.
Możemy również we własnym zakresie sporządzić podłoże do wysiewu składające się z torfu wysokiego i piasku w stosunku 1:1. Samodzielnie przygotowane podłoże warto odkazić poprzez prażenie w piekarniku w temperaturze 80°C przez 30 minut.
Zaopatrując się w nasiona odpowiednich gatunków i odmian warzyw należy przede wszystkim zwrócić uwagę na datę przydatności nasion do wysiewu oraz wybierać nasiona rodzimych firm wówczas nie będziemy musieli się obawiać, że wysiane rośliny nie zaaklimatyzują się w polskich warunkach. Warto też wybrać nasiona zaprawione środkami chemicznymi, gdyż środki te niszczą patogeny obecne na powierzchni lub wewnątrz nasienia. Zaprawianie ma również na celu chronić młode rośliny przed zakażeniem przez patogeny występujące w glebie. Stosując zaprawiony materiał siewny, otrzymuje się zwykle lepsze i bardziej wyrównane wschody, a młode rośliny są zdrowsze, szybciej rosną
i w rezultacie wydają wyższe i jakościowo lepsze plony.
Należy pamiętać, że nasiona pokryte zaprawami należy wysiewać w rękawiczkach!
Przy siewie drobnych nasion warto skorzystać z oferty firm nasiennych w postaci nasion otoczkowanych. Małe nasiona poddaje się tzw. otoczkowaniu w wyniku tego zabiegu masa nasion może wzrosnąć od 2 do 50 razy. Większe i cięższe nasiona o jednakowym kształcie można łatwiej wysiewać w rzędach punktowo ręcznie w odpowiednich odległościach.
Z nasion otoczkowanych często otrzymuje się liczniejsze, bardziej wyrównane
i wcześniejsze wschody. Często w skład otoczki wchodzą mineralne nawozy wieloskładnikowe, które stanowią dawkę startową dla rozwijających się siewek. Należy jednak pamiętać, że nasiona otoczkowane do kiełkowania i wschodów potrzebują większej ilości wody niż nasiona nieotoczkowane, dlatego przy stosowaniu takich nasion do produkcji rozsady należy zapewnić im stale wilgotne podłoże.
Około połowy lutego możemy przystąpić do wysiewu nasion kapusty wczesnej oraz kalafiorów i brokułów z przeznaczeniem na wczesny zbiór. Podłoże do wysiewu nasion powinno mieć temperaturę pokojową, napełniamy nim naczynia do wysiewu a podłoże lekko ubijamy i wyrównujemy jego powierzchnię. W wielodoniczkach umieszczamy w każdej komórce po jednym nasieniu a używając kuwet lub skrzynek do wysiewu nasiona wysiewamy je w rozstawie 3cmX 3cm przy głębokości siewu 1cm. Po wysiewie ponownie ubijamy i wyrównujemy podłoże i delikatnie je spryskujemy wodą. Aby podłoże zbyt szybko nie przesychało wskazane jest przykrywać zasiewy folią.
Do początków kiełkowania utrzymujemy temperaturę otoczenia na poziomie 20°C. Po wykiełkowaniu obniżamy do 12°C, szczególnie nocą. Zbyt wysoka temperatura prowadzi do wyciągania się siewek. Aby rozsada nadmiernie nie wybiegała do jej we własnym zakresie najlepszy będzie parapet okienny o wystawie wschodniej lub południowej. W czasie produkcji wczesnych kapustnych ważnym zabiegiem jest podlewanie. Należy pamiętać
o regularnym zraszaniu roślin, gdyż każde opóźnienie podlewania może skutkować więdnięciem a także zamieraniem siewek. Produkcja rozsady kapusty wczesnej trwa 7- 8 tygodni a brokułu i kalafiora 8 tygodni.
Nasiona sałaty wysiewamy już pod koniec lutego lub na początku marca rzadko do skrzynek wysiewnych i przykrywamy cienką warstwą podłoża nie zapominając o jego zroszeniu i przykryciu folią. Pojemniki z wysianym nasionami sałaty ustawiamy na parapecie okiennym, zapewniając temperaturę ok. 16 – 18°C w czasie kiełkowania i wschodów podlewamy regularnie, ale niezbyt obficie. Gdy siewki sałaty wypuszczą pierwsze listki, należy rośliny przepikować: każdą roślinę do oddzielnego niedużego pojemnika (można na przykład wykorzystać plastikowe pojemniki po jogurtach – trzeba tylko w dnie wyciąć otwór) do substratu torfowego. Posadzone młode roślinki trzeba systematycznie podlewać. Rozsada sałaty jest gotowa do wysadzenia do gruntu po 4 – 5 tygodniach od momentu siewu.
Seler to gatunek o długim okresie wegetacji, który jest uprawiany wyłącznie z rozsady produkowanej pod osłonami lub amatorsko na parapecie okiennym. Termin siewu nasion selera z przeznaczeniem na zbiór pęczkowy należy wykonać w połowie lutego a produkując selery na zbiór jesienny nasiona wystarczy wysiać w pierwszej a nawet w drugiej dekadzie marca. Nasiona selera do kiełkowania potrzebują światła, więc nie należy ich przykrywać ziemią, lepiej jest je wklepać
w ziemię lub przykryć je cienką warstwą piasku. Po wysiewie nasion podłoże należy zwilżyć
i przykryć przezroczystą folią. Do produkcji rozsady selera w ciepłym inspekcie lub na parapecie okiennym potrzebna jest wysoka temperatura ok. 24°C. Po wykiełkowaniu nasion temperaturę należy obniżyć do 15°C - 18°C, gdyż siewki najlepiej wtedy rosną. W czasie kiełkowania i wschodów należy utrzymywać stałą wysoką wilgotność podłoża. Wschodów możemy się spodziewać po ok. 2 – 3 tygodniach od siewu. Po wzejściu siewek obniża się temperaturę do 14–18°C w dzień i 11–14°C
w nocy. Gdy siewki wytworzą 2 – 3 liście właściwe należy je przepikować do skrzynek w rozstawie 5cmX5cm. Jeśli wysialiśmy nasiona bezpośrednio do wielodoniczek to wtedy omijamy etap pikowania. Przy pikowaniu nie należy zbyt silnie skracać korzenia palowego, gdyż może to prowadzić do zniekształcenia korzenia spichrzowego lub do wyrastania nadmiernej ilości korzeni bocznych. Pikując siewki starajmy się je tak sadzić aby nie zasypać stożka wzrostu. Po pikowaniu przez kilka dni roślinom selera należy zapewnić temperaturę otoczenia ok. 20°C, utrzymując jednocześnie wysoką wilgotność podłoża. Do podlewania należy używać wody o temperaturze pokojowej, gdyż używając zimnej może się to przyczynić do powstawania pośpiechów w późniejszej uprawie. Uprawa rozsady selera w wielodoniczkach trwa ok. 7 – 8 tygodni natomiast selera z siewu rzutowego wraz
z pikowaniem 10 – 12 tygodni.
Na podstawie literatury opracowała:
Anna Cieszyńska