Dużym zainteresowaniem w naszym regionie cieszy się amatorska uprawa pomidorów w tunelach foliowych. Uprawa tego warzywa w tunelu foliowym ma wiele zalet, ponieważ tunel zapewnia odpowiednią temperaturę do ich wzrostu, zabezpiecza je przed wiatrem i deszczem, a także jest barierą dla szkodników.
W uprawie tunelowej pomidora należy zwrócić uwagę na podłoże. Ze względu na przenoszenie chorób, pomidorów nie powinno się uprawiać na tym samym stanowisku częściej niż co 3 – 4 lata. Gdy mamy możliwość przeniesienia tunelu na inną grządkę to podłoże przed sadzeniem należy wzbogacić dobrze rozłożonym obornikiem lub kompostem w ilości 3 – 4 kg/m2. Natomiast jeśli uprawiamy pomidory kolejny rok w tym samym miejscu, należałoby je uprawiać w pojemnikach. Do uprawy wybieramy pojemniki lub cylindry o pojemności ok. 10 l. należy je wypełnić podłożem do uprawy warzyw. Aby poprawić stosunki wodno- powietrzne podłoża w pojemnikach zaleca się wymieszanie podłoża z piaskiem mieszając 3 części podłoża z 1 częścią pasku. Zaleca się również odizolować pojemniki lub cylindry od gruntu rodzimego najlepiej rozkładając na glebie tunelu czarną agrowłókninę.
Do wysadzania rozsady pomidorów w nieogrzewanych tunelach foliowych możemy przystąpić po 20 kwietnia lub na początku maja gdy podłoże się ogrzeje do min. 160C.
Czasem jeszcze z końcem kwietnia i na początku maja mogą wystąpić spadki temperatur w granicach 00C, w takim przypadku wysadzona rozsadę pomidorów należy okryć włókniną.
Bardzo często, gdy rozsada zostanie zbyt wcześnie wysadzona w zimne podłoże na roślinach pojawiają się objawy fioletowienia liści i pędów .
Przyczyną tych objawów jest:
- niedobór fosforu spowodowany faktycznym jego brakiem lub utrudnionym pobieraniem
- temperatura podłoża poniżej 120C
-nadmiar wapnia w podłożu.
Gdy wystąpią takie objawy to należy:
- podnieść temperaturę podłoża do min. 160C
- zmniejszyć wilgotność podłoża
- zastosować nawożenie dolistne (np., Wuxal fosforowy)
Do uprawy amatorskiej w tunelach foliowych polecane są odmiany:
- BODERIN – odmiana wczesna o lipcowej porze dojrzewania owoców;
- BROOKLYN – odmiana wczesna o lekko karbowanych owocach;
- TSARINE – odmiana o ładnie wybarwiających i wypełnionych owocach , dobrze się także wybarwia podczas jesiennych spadków temperatur
- IVET- odmiana o lekko spłaszczonych owocach i ładnym ciemnoczerwonym ich wybarwieniu;
- MINARET – odmiana o mięsistych owocach , łatwa w uprawie.
Polecanymi odmianami do uprawy w tunelach foliowych są również pomidory koktajlowe. Są one uważane za łatwiejsze w uprawie niż pomidory wielkoowocowe , są też mniej porażane przez choroby, zwłaszcza odmiana Koralik jest odporna na zarazę ziemniaka.
Pomidory nie lubią zbyt wilgotnego powietrza , dlatego nie należy sadzić roślin zbyt blisko siebie, zapewniając tym samym swobodny przepływ powietrza wokół roślin. Rośliny sadzimy bądź ustawiamy w pojemnikach w rozstawie 60 cm (dla odmian karłowych) – 80 cm. (dla odmian wysokich) rząd od rzędu a w rzędzie odległość pomiędzy poszczególnymi roślinami powinna wynosić ok. od 30 – 60 cm.
Dobra rozsada pomidora tunelowego to podstawa udanej uprawy, powinna ona się cechować:
- dobrze rozrośniętym systemem korzeniowym,
- wysokość rozsady powinna wynosić ok. 30 cm,
- rozsada powinna mieć wykształcone 6 – 8 liści właściwych.
Po posadzeniu na miejsce stałe rośliny pomidorów należy obficie podlać, a następnie nie podlewać przez dwa tygodnie, aby wytworzyły silny system korzeniowy oraz zapewnić stałe warunki termiczne, w ciągu dnia temperatura powinna wynosić ok. 22 – 27 0C a nocą 17 – 21 0C. Pielęgnując pomidory należy pamiętać aby wilgotność powietrza w tunelu foliowym nie przekraczała 60 % stad też zaleca się wietrzenie tuneli. Zbyt wysoka wilgotność powietrza sprzyja rozwojowi chorób grzybowych zwłaszcza zarazy ziemniaka na pomidorze. Rośliny pomidora wymagają w czasie uprawy podlewania. Podłoże w tym czasie powinno być stale wilgotne lecz nie za mokre. Lepiej jest podlewać pomidory rzadziej a obficiej Podlewamy glebę wokół roślin pamiętając aby nie moczyć liści, zmniejsza to ryzyko wystąpienia chorób grzybowych.
Pomidory w tunelu prowadzimy na 1 lub 2 pędy. Stąd też ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w czasie uprawy pomidorów jest usuwanie pędów bocznych wyrastających z katów liści. Gdy prowadzimy rośliny na 1 pęd usuwamy wszystkie pędy boczne gdy mają ok. 5 cm długości. Gdy prowadzimy pomidory na 2 pędy oprócz pędu głównego pozostawia się pęd wyrastający pod 1 gronem a wszystkie inne należy usunąć. Nie usuwając pędów bocznych rośliny wydają dużo masy wegetatywnej przy czym zmniejsza się ilość wydawanych kwiatów i owoców.
Rośliny pomidora w tunelach foliowych prowadzi się przy sznurkach zaczepionych do drutów stalowych przymocowanych do elementów konstrukcyjnych tunelu. Pęd główny okręca się wokół sznurka.
W miarę dorastania owoców przerzedza się liście pod gronem (pozostawiając jeden lub dwa). Zabieg ten wykonuje się, gdy pomidory w gronie są wyrośnięte. Przy zbyt wczesnym jego przeprowadzeniu nie wszystkie owoce dorastają, jednak przyspieszone jest ich dojrzewanie.
W okresie pojawienia się pierwszych kwiatów należy otwierać tunel aby mogły podjąć pracę owady dokonując zapylenia kwiatów. W czasie kwitnienia w tunelu zaleca się utrzymywanie temperatury na poziomie 20- 270C. Niestety w temperaturze powyżej 300C i poniżej 150C pyłek nie kiełkuje i nie wytwarzają się owoce.
Aby pomidory przez cały okres uprawy były w dobrej kondycji nie można zapomnieć i nawożeniu naszej uprawy. Nawożenie rozpoczynamy po ok. 3 tygodniach od wysadzenia rozsady i systematycznie powtarzac co 14 – 16 dni. Do nawożenia pomidorów wykorzystujemy nawozy jednoskładnikowe lub wieloskładnikowe. Z nawozów jednoskładnikowych poleca się stosowanie saletry amonowej, saletry wapniowej, siarczanu potasu i superfosfatu. Nawozy jednoskładnikowe polecane są do nawożenia upraw pomidorów w oparciu o analizę gleby. W uprawach tunelowych na własne potrzeby najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie nawozów wieloskładnikowych o zbilansowanym składzie. Poleca się stosowanie Azofoski, nawozu płynnego Florovit do papryki i pomidorów czy też nawozu „Smaczne owoce” do pomidorów. Wieloskładnikowe nawozy płynne są najszybciej przyswajane przez rośliny.
W okresie wykształcenia się owoców pomidora może wystąpić choroba sucha zgnilizna objawiająca się najpierw jako suche szkliste plamy umiejscowione na wierzchołku owocu. Później plamy zmieniają kolor – najpierw na brunatny a potem na czarny. Aby zapobiegać tej chorobie poleca się wykonywanie nawożenia dolistnego saletrą wapniowa w stęż. 0,5 % od momentu zawiązywania się owoców, co 14 – 21 dni.
Do nawożenia pomidorów możemy też wykorzystać gnojówki z pokrzyw, mniszka czy skrzypu.. Przefermentowaną gnojówkę należy rozcieńczyć wodą w proporcji 1 część gnojówki na 10 części wody i podlewamy nią pomidory co 3-4 dni, w dawce 2-3 l roztworu na roślinę. Gnojówka z pokrzywy, oprócz właściwości odżywczych, posiada również właściwości antyseptyczne.
Przepis na gnojówkę z pokrzyw
Składniki:
Przygotowanie:
• Zerwane młode pędy pokrzyw rozdrobnij na mniejsze części.
• Ułóż na dnie wiadra.
• Zalej odstaną wodą.
• Wiaderko przykryj siatką o drobnych oczkach lub gazą , nie zamykaj wiadra.
• Mieszaj codziennie.
Zastosowanie:
Roztwór przez zastosowaniem wymaga rozcieńczenia z wodą:
• 1 część gnojówki na 10 części wody – do stosowania jako nawóz do podlewania gleby.
• 1/20 – jako środek ochrony roślin do opryskiwania.
Opracowała:
Anna Cieszyńska