Głównym celem konferencji było upowszechnienie wiedzy na temat najnowszych wyników badań naukowych, które mogą zostać praktycznie zastosowane w rolnictwie ekologicznym. Konferencja miała na celu stworzenie platformy wymiany doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy środowiskiem naukowym a praktykami rolnictwa ekologicznego, a także przyczynienie się do lepszego transferu wiedzy. Wydarzenie miało również na celu identyfikację potrzeb badawczych sektora rolnictwa ekologicznego oraz wzmocnienie współpracy między naukowcami a praktykami w tym obszarze.
Podczas dwudniowej konferencji poruszono szeroki zakres tematów związanych z praktycznym wykorzystaniem wyników badań w rolnictwie ekologicznym. Sesje tematyczne oraz panele dyskusyjne skupiały się na następujących zagadnieniach:
- „Internetowy system wsparcia decyzji dla ekologicznej uprawy zbóż EKO-ZBOŻE (e-usługi dla rolnictwa ekologicznego)”. Prof. dr hab. Beata Feledyn-Szewczyk (IUNG) prezentowała nową platformę, która może być przewodnikiem w ekologicznej uprawie zbóż - otwórz. Znajdziemy tam wszystkie niezbędne informację, które są potrzebne przy produkcji ekologicznej zbóż od wymaganej dokumentacji po nawożenie czy odmiany zalecane w danym województwie.
- Prof. dr hab. Cezary A. Kwiatkowski przedstawił temat „Ocena wpływu zmikronizowanych minerałów stosowanych dolistnie w jako zaprawa nasienna w ekologicznej uprawie owsa”, gdzie omówiono wyniki badań nad wykorzystaniem zeolitu i kredy wapiennej jako zaprawy nasiennej oraz nawozy i stymulatory wzrostu aplikowane dolistnie.
- „Wpływ preparatów stosowanych jako zaprawy nasienne i nawozy dolistne na produktywność jęczmienia przeznaczonego na cele spożywcze, paszowe oraz analiza ekonomiczna produkcji ekologicznej” - temat badań przedstawiła dr hab. Danuta Leszczyńska (IUNG-PIB). W doświadczeniu zastosowano kombinacje: ekstraktu z cebuli, mąki z gorczycy oraz preparaty mikrobiologiczne do zaprawiania ziarna. Stymulację nasion preparatami krzemowymi Adesil + Zumsil, a także Adesil+Zumsil + preparaty mikrobiologiczne do zaprawiania ziarna i zabiegów dolistnych.
- „Stosowanie środków ochrony wraz z wykorzystaniem pasa kwietnego jako metody wspierające kondycję zdrowotną rzepaku ozimego”. O badaniach opowiedziała prof. Jolanta Kowalska (IOR-PIB). Oceniono występowanie szkodników takich jak pryszczarek kapustnik, chowacz podobnik, słodyszek rzepakowy, śmietka kapuściana w okresie wczesnowiosennym. Oceniono także różnice między nasionami zaprawionymi i nie zaprawionymi na występowanie uszkodzeń spowodowanych przez chowacze łodygowe oraz objawy zgnilizny twardzikowej, suchej zgnilizny kapustnych i szarej pleśni.
- „Ekologiczna uprawa sadzeniaków ziemniaka. Określenie dobrych praktyk produkcyjnych dla prowadzenia ekologicznych plantacji nasiennych ziemniaka ze szczególnym uwzględnieniem chorób wirusowych” - przedstawiła dr Katarzyna Franke (IHAR-PIB).
- „Odchwaszczanie nowoczesnymi maszynami w ekologicznej uprawie buraka cukrowego” - mgr inż. Marcin Żurek.
- „Dolistne stosowanie wyciągów roślinnych jako sposób ograniczający rozwój zarazy ziemniaka, stonki ziemniaczanej i poprawiający odżywianie roślin ziemniaka” - badanie przeprowadzono z udziałem skrzypu polnego, wrotyczu pospolitego, alg morskich oraz mieszanki tych roślin, o czym opowiedział dr Piotr Barbaś (IHAR-PIB).
- „Badania nad przydatnością wybranych form pszenicy zwyczajnej ozimej do produkcji nasiennej dla gospodarstw ekologicznych- upowrzechnianie wyników badań w formie zaleceń dla producentów ekologicznych” - temat przedstawił dr Piotr Ochodzki (IHAR-PIB). Bardzo ważnym zagadnieniem tutaj były brak dostępności ekologicznego materiału siewnego oraz o możliwości wprowadzenia ekologicznych materiałów heterogenicznych (tzw. OHM- ang. Organic Heterogenic Materials).
- „Badania w celu usprawnienia ekologicznej produkcji sadowniczego materiału rozmnożeniowego w systemie rolnictwa ekologicznego. Badania nad możliwością towarowej produkcji sadzonek maliny w mateczniku prowadzonym metodami ekologicznymi” - dr inż. Paweł Bielicki (IO-PIB). Celem badania była ocena towarowej produkcji sadzonek na plantacji matecznej maliny 6 odmian: ‘Laszka’, ‘Poemat’, ‘Polesie’, ‘Polana’, ‘Poranek’ i ‘Sokolica’.
- „Ocena wpływu nalistnej aplikacji nawozowych produktów mikrobiologicznych na wzrost i plonowanie roślin truskawki w polowej uprawie ekologicznej”. Wyniki badań przedstawiła prof. dr hab. Lidia Sas-Paszt. Przeprowadzono badania roli korzeni i ryzosfery we wzroście i plonowaniu roślin, a także o zwiększeniu naturalnej żyzności gleby z wykorzystaniem pożytecznych bakterii, grzybów mikoryzowych i innych komponentów biosfery gleby.
- „Badania w zakresie dostosowania ekologicznych upraw zielarskich do warunków górskich i podgórskich oraz opracowanie przewodnika wraz z wytycznymi w zakresie prowadzenia tych upraw w systemie rolnictwa ekologicznego w warunkach górskich i podgórskich” - dr hab. Olga Kosakowska (SGGW) omówiła badania, którymi objęto: różeniec górski, goryczkę żółtą, cząber górski, tymianek właściwy, których surowce wykorzystywane są głównie w przemyśle spożywczo-przyprawowym i fitofarmaceutycznym.
- „Wprowadzenie do uprawy pokrzywy zwyczajnej w systemie rolnictwa ekologicznego” - dr inż. Sylwia Styczyńska (SGGW) przedstawiła zmienność populacji pokrzyw i jaki wpływ ma to na uprawy wielko obszarowe oraz jakość surowca. Z badań wynikło, że uprawa klonalna pozwala kontrolować jakość surowca poprzez odpowiedni dobór klonu oraz termin zbioru.
- Dwa tematy przedstawił dr hab. Józef Tyburski, prof. UWM. „Badania w zakresie optymalizacji przetwórstwa produktów roślinnych i zwierzęcych metodami ekologicznymi, ze szczególnym uwzględnieniem przetwarzania produktów na bazie zbóż”- w badaniach uwzględniono dwa gatunki pszenic niewymłacalnych: pszenice samopszę(jarą i ozimą) oraz jarą pszenicę płaskurkę. Przedstawiono wyniki badań i analiz składników odżywczych oraz walorów zdrowotnych pradawnych odmian zbóż.
- Drugi temat „Badania w zakresie optymalizacji produkcji ekologicznej pasz, z uwzględnieniem wykorzystania odpadów z przetwórstwa ekologicznego” Celem badania było określenie wartości pokarmowej plew pszenic samopszy, płaskurki, orkiszu oraz określenie stężenia mykotoksyn w w/w plewach.
- Dwa tematy przedstawił także prof. dr hab. Eugeniusz R.Grela (UP Lublin) a mianowicie: „Wpływ objętościowych produktów ubocznych z roślinnej produkcji ekologicznej skarmianych na bieżąco lub po ich zakiszeniu na efekty produkcyjne tuczniów rasy złotnicka pstra i puławska” Celem badań było określenie składu chemicznego oraz wartości pokarmowej produktów ubocznych wybranych warzyw i owoców.
- „Badania w zakresie opracowania efektywnych metod produkcji wysokobiałkowych ekologicznych komponentów pasz dla trzody chlewnej i drobiu” - dr Ewelina Kowalczyk (PIW) omówiła i przedstawiała badania nad odmianami łubinu jako alternatywy dla soi w żywieniu trzody i drobiu.
- Dwa tematy omówił także prof. dr hab. Zbigniew Dolatowski (IBPRS-PIB). „Produkcja ekologicznych wyrobów mięsnych z ras rodzimych trzody z wykorzystaniem bakterii środowiskowych” Celem badania było zastosowanie bakterii środowiskowych w przetwarzaniu mięsa ras rodzimych trzody chlewnej z ocena wpływu na jakość i trwałość przechowalniczą produktu.
- „Wpływ objętościowych produktów ubocznych z roślinnej produkcji ekologicznej skarmianych na bieżąco lub po ich zakiszeniu na wskaźniki fizjologiczne krwi oraz ocenę mięsa i wędlin tuczników rasy złotnicka pstra i puławska”, gdzie celem było określenie ekologicznego żywienia świń ras rodzimych oraz wpływu na wskaźniki fizjologiczne krwi, cechy fizyko-chemiczne mięsa oraz ocenę organoleptyczną wędlin.
- „Badania w zakresie możliwości zastosowania dopuszczalnych w rolnictwie ekologicznym środków do celów zaprawiania nasion rolniczych oraz jako nawozów o działaniu dolistnym”- - dr Aleksandra Konieczna (IWNiRZ-PIB). Badanie miało na celu wytypowanie skutecznych, ekologicznych preparatów do ochrony cennych gatunków roślin jakimi są len oleisty oraz czarnuszka siewna.
- Ostatnim z tematów był „Innowacyjne badania w zakresie identyfikacji metod ochrony pszenicy przed chorobami grzybowymi, dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym z wykorzystaniem substancji podstawowych, wspomaganych ozonowaniem materiału siewnego” - przedstawił dr Piotr Iwaniuk (IOR-PIB). Doświadczenie zostało przeprowadzone przy użyciu octu winnego, nasion gorczycy w proszku, chlorowodorku chitozanu, a także materiał siewny został poddany ozonowaniu.
Konferencja ukazała różnorodność i zaawansowanie badań nad rolnictwem ekologicznym w Polsce, obejmujących zarówno uprawę roślin, ochronę przed agrofagami, jak i przetwórstwo oraz produkcję pasz i żywności ekologicznej. Szczególny nacisk położono na innowacyjne i ekologiczne metody wspierania produkcji rolnej oraz na adaptację upraw do specyficznych warunków środowiskowych i rynkowych. Podkreślano znaczenie działań edukacyjnych i promocyjnych, mających na celu zwiększenie świadomości konsumentów na temat korzyści płynących z rolnictwa ekologicznego i produktów ekologicznych, co może stymulować popyt i rozwój rynku.
Magdalena Janas-Seńków
PODR Boguchwała
