Pierwszy z tematów konferencji - „Nowe kierunki wykorzystania roślin zielarskich w gospodarstwie domowym: rośliny olejkowe, kosmetyczne, barwierskie i miododajne" – przedstawiła prof. Olga Kosakowska z SGGW w Warszawie. Zaznaczyła, że odbiorcami różnych gatunków ziół w Polsce jest przede wszystkim przemysł farmaceutyczny (leki ziołowe), przemysł spożywczy (przyprawy, herbatki ziołowe, soki z dodatkiem ziół), przemysł kosmetyczny (znaczące firmy kosmetyczne do swojej oferty wprowadzają linie kosmetyków, charakteryzujących się wysokim udziałem składników pochodzenia naturalnego, np. z ziół). Przemysł spirytusowy również jest odbiorcą surowców zielarskich, np. ekstrakt z kwiatów i liści piołunu oraz anyżu i kopru włoskiego wykorzystuje się do produkcji absyntu. Natomiast przemysł tekstylny wykorzystuje włókno z pokrzywy, a barwniki do barwienia naturalnych włókien pozyskuje np. z marzanny barwierskiej (kolor czerwony).
Zioła coraz częściej wykorzystywane są w produkcji pasz dla zwierząt oraz mogą stanowić dodatek do ściółek. W rolnictwie ekologicznym, a nawet w konwencjonalnym, wykorzystuje się odwary, wyciągi wodne z roślin zielarskich jako biopreparaty do zwalczania chorób i szkodników.
W drugim wykładzie prof. Kosakowska przedstawiła szereg praktycznych informacji dotyczących jakości surowców zielarskich, czyli na co należy zwracać szczególną uwagę, żeby surowiec spełniał wymagania różnych gałęzi przemysłu. Omówiła także ocenę mikro- i makroskopową surowców zielarskich, w tym tożsamość i czystość, a także ocenę chemiczną, zarówno po kątem związków czynnych, jak i zanieczyszczeń, tj. pestycydów czy mykotosyn. Wspomniała też o ocenie aktywności biologicznej surowców zielarskich. Podczas wykładu zostały przedstawione różne organizacje krajowe i zagraniczne odpowiedzialne za wymogi standaryzacyjne ziół.
Rynek zielarski ciągle poszukuje nowych surowców, dlatego mgr Sylwia Styczyńska z SGGW w Warszawie poprowadziła wykład „Wprowadzenie do uprawy dziko rosnących roślin leczniczych o wysokim potencjale użytkowych, na przykładzie kolekcji PODR w Boguchwale”. Przedstawiła między uprawę, właściwości biologicznie czynne m.in. takich roślin, jak: pokrzywa zwyczajna czy różeniec górski.
Uczestnicy konferencji dowiedzieli się, że pokrzywa zwyczajna jest rośliną dwupienną tzn., że kwiaty męskie występują na jednych roślinach, a żeńskie na drugich. Kwiatostany znacznie różnią się u roślin żeńskich i męskich. U osobników męskich są ukierunkowane do góry, natomiast u roślin żeńskich opadają ku dołowi.
„Ashwagandha, czyli witania ospała w krajowej uprawie” to tytuł ostatniego z wykładów, którego prelegentem był pan Łukasz Mazur. Ashwagandha to roślina adaptogenna pochodząca z Indii. Obecnie z powodzeniem roślina ta jest uprawiana w Polsce. Ekstrakt z korzenia witani ospałej wykazuje nie tylko właściwości uspokajające, ale także antynowotworowe i antybakteryjne. Wielu uczestników konferencji było zainteresowanych właściwościami, stosowaniem oraz zakupem ekstraktu z ashwagandhy, na stoisku promocyjnym pana Łukasza.
Po części teoretycznej wszyscy zainteresowani udali się na Pole Doświadczalne PODR, gdzie na kolekcji można było zobaczyć zioła dobrze nam znane oraz te, które zostały posadzone we współpracy z SGGW w celu badań przystosowawczych do uprawy w warunkach podgórskich.
Anna Cieszyńska
PODR Boguchwała
