Miód spadziowy cechuje wiele walorów smakowych i leczniczych, jednak niekorzystnie wpływa na dorosłe pszczoły w trakcie trwania zimowli.
Spowodowane jest to niską zawartością białka w miodzie, a wysokim udziałem cukrów w połączeniu z innymi substancjami ciężko przyswajalnymi
przez pszczoły.
Zawartość sacharozy jest 5-krotnie wyższa w porównaniu do miodu nektarowego oraz zawiera 2,5 razy więcej dekstryn, czyli produktu hydrolizy skrobi.
Spadź, zawiera w swoim składzie cukry szkodliwe dla pszczół (mannoza, galaktoza, rafinoza itd.) co prowadzi do szybkiego i przedwczesnego gromadzenia się treści kałowej w jelicie, a toksyczne substancje wchłaniają się do hemolimfy. W efekcie dochodzi do wystąpienia zaburzeń rektalnych i wystąpienia biegunki. Najbardziej toksyczna spadź dla pszczół pochodzi z dębu, wierzby iwy i bzu amurskiego.
Objawy czerwniawki
Zatruciu ulegają dorosłe pszczoły lotne, również larwy po pobraniu miodu spadziowego. Pojawienie się pierwszych objawów następuje w okresie parnej pogody. Zaobserwować można zaburzenia ze strony układu pokarmowego objawiające się biegunką. Pszczoły oddają kał do komórek plastrów, na ramkach i ścianach ula. Podczas zimowli zamierają całe rodziny.
Charakterystycznym objawem jest łysienie pszczół, przez co chitynowa okrywa ciała staje się ciemna i błyszcząca. Zdarza się, że matka ogranicza czerwienie,
a czasem całkowicie zaprzestaje. Dochodzi do sytuacji zmniejszenia populacji pszczół w rodzinie i spadku wydajności.
Chorobę można stwierdzić poprzez badanie wizualne jelita środkowego pszczoły. U chorych pszczół jest kruche, nabrzmiałe o brązowym, sinoczarnym zabarwieniu, podczas gdy u zdrowych pszczół jest żółtobrązowy.
Rozpoznanie
Rozpoznanie opieramy na objawach klinicznych oraz obecności miodu spadziowego.
Jak zaradzić?
Niestety, nie ma lekarstwa na czerniawkę spadziową. W celu osłabienia przebiegu zatrucia spadzią, należy podkarmić rodziny syropem cukrowym, a miód spadziowy wybrać i odwirować.
Jeśli pasieka stacjonuje w okolicy lasu, gdzie występują rośliny spadziujące toksyczną spadzią, należy zmienić lokalizacje w miejsce zasobne w nektar i pyłek kwiatowy. Gdy zmiana lokalizacji jest niemożliwa, pszczelarz powinien zabezpieczyć rodziny w plastry z pierzgą oraz pokarmem łatwo przyswajalnym
( miodem nektarowym lub z syropem cukrowym).
Oprac. na podst. lit.
Natalia Jakubus
PODR Boguchwała