Wśród najważniejszych celów strategii unijnych można wymienić redukcję zużycia pestycydów, antybiotyków i nawozów oraz osiągnięcie do 2030 roku większego udziału powierzchni upraw rolnictwa ekologicznego.
Przejście z systemu konwencjonalnego na ekologiczny wiąże się z tzw. okresem konwersji, czyli gospodarowania według zasad rolnictwa ekologicznego pod nadzorem jednostki certyfikującej bez prawa znakowania produktów jako ekologiczne. Okres ten ma przyczynić się do rozkładu pozostałości stosowanych uprzednio środków agrochemicznych i służyć osiąganiu równowagi ekologicznej w gospodarstwie.
Rolnik, który zdecyduje się na prowadzenie gospodarstwa w oparciu o metody ekologiczne powinien wypełnić i wysłać zgłoszenie do wybranej jednostki certyfikującej.
Z chwilą przyjęcia zgłoszenia przez jednostkę certyfikującą rolnik przystępuje do systemu rolnictwa ekologicznego. Tak rozpoczyna się okres przestawiania gospodarstwa z produkcji konwencjonalnej na ekologiczną. Okres przestawiania użytków rolnych trwa 2 lata (grunty orne i łąki) lub 3 lata (uprawy sadownicze).
Po zgłoszeniu gospodarstwa rolnik otrzyma szczegółowe informacje dotyczące trybu kontroli i opłat. Od maja do września, w terminie uzgodnionym z rolnikiem, jednostka certyfikująca przeprowadzi kontrolę zgodności prowadzonej produkcji z zasadami rolnictwa ekologicznego. Od momentu zgłoszenia do jednostki certyfikującej producenta obowiązują wszystkie zasady rolnictwa ekologicznego. Gospodarstwo rolne podlega co najmniej raz w roku- w terminie uzgodnionym z posiadaczem gospodarstwa- kontroli przeprowadzonej pod kątem przestrzegania zasad rolnictwa ekologicznego.
Kontrolą objęte są gospodarstwa w okresie przestawiania jak i gospodarstwa posiadające już certyfikat (certyfikat wydawany jest na 1 rok i należy go corocznie odnawiać). Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół, który jest podstawą do wydania zaświadczenia o zaliczeniu okresu przestawiania lub certyfikatu zgodności.
Po okresie przestawiania gospodarstwo uzyskuje status ekologicznego. Od tego momentu produkty żywnościowe wytworzone w gospodarstwie otrzymują od jednostki certyfikującej dokument, który jest świadectwem potwierdzającym spełnienie standardów żywności naturalnej wyprodukowanej pod kontrolą tj. certyfikat gospodarstwa ekologicznego. Tylko produkty certyfikowane wprowadzane na rynek (do sprzedaży) mogą być uznawane jako ekologiczne i oznaczone unijnym znakiem żywności ekologicznej, czyli logo.
Zasady produkcji ekologicznej regulowane są przez unijne akty prawne, a najważniejsze z nich to:
- rozporządzenie Rady (WE) nr 837/2007 z dnia 28 czerwca 2007r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych;
- rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli.
Gospodarstwa uczestniczące w systemie rolnictwa ekologicznego mogą uzyskać wsparcie finansowe w ramach działania Rolnictwo ekologiczne.
Edyta Jakubiec
PZDR Ropczyce
Źródło:
Zdjęcia: prywatne archiwum D. Zaprzała