Podsiew jest metodą odnawiania użytków zielonych bez uprawy płużnej, szybko zmienia skład roślinności i zwiększa ich produktywność. Podsiewanie jest tańsze od przyorywania darni i obsiewu na nowo. Nie wyłącza obiektu z użytkowania w roku podsiewu. Podsiew należy wykonać, gdy w runi jest ponad 50% chwastów, bądź tworzą się jednogatunkowe enklawy i dodatkowo nie można przeprowadzić orki i pełnej uprawy.
Aby podsiew był skuteczny, muszą być spełnione podstawowe warunki:
- skuteczne wyeliminowanie chwastów z odnawianego użytku,
- odpowiednie uwilgotnienie gleby w okresie od kiełkowania do rozkrzewienia się traw,
- wysiew nasion specjalnym siewnikiem,
- dobór właściwych gatunków i odmian traw oraz bobowatych wraz z odpowiednią ilością wysiewu.
Termin podsiewu
Optymalny termin siewu jest czynnikiem decydującym o powodzeniu podsiewu użytku zielonego. Musi zapewnić on dobre uwilgotnienie gleby w okresie kiełkowania roślin. Wiosna oraz druga połowa lata (od połowy sierpnia do połowy września), to najkorzystniejszy termin wykonania podsiewu.
Zabiegi uprawowe
Przed wykonaniem podsiewu należy ocenić stan użytku zielonego. W zależności od stopnia degradacji użytku (czyli jego zachwaszczenia), zadarnienia oraz rodzaju gleby możemy wykorzystać bronę zębową lub glebogryzarkę. Przed wysiewem nasion odpowiedniej mieszanki w starą ruń trzeba przykosić i usunąć zielonkę z użytku. Następnie zniszczyć częściowo darń, bronując ciężką broną zębową „na krzyż” lub glebogryzarką.
Jeżeli występuje silne zachwaszczenie teren do podsiewu można przygotować, korzystając z herbicydów. Wiosną po ruszeniu wegetacji można zastosować preparat Starane 250 EC, który zwalcza m.in.: gorczycę polną, gwiazdnicę pospolitą, jasnotę różową, przytulię czepną, szarłat szorstki czy tobołki polne. Można zastosować również preparat Fernando Forte 300 EC, który zwalcza m.in.: babkę lancetowatą, gwiazdnicę pospolitą, krwawnik pospolity, mniszek lekarski, pokrzywę zwyczajną i szczaw zwyczajny. Z reguły dąży się do ograniczonego stosowania herbicydów na użytkach zielonych, ponieważ dochodzi do niszczenia cennych gatunków bobowatych i ziół. Następnie należy zasilić użytek nawozami fosforowo-potasowymi (60-90 kg P2O5 i 40-60 K2O).
O skuteczności podsiewu decyduje sposób jego wykonania – tradycyjny lub nowoczesny. Przy podsiewie tradycyjnym nasiona można wysiewać siewnikiem zbożowym bez redlic, rozsiewaczem nawozów lub rzutowo na powierzchnię użytku. Po podsiewie użytek należy zabronować lekką broną. Nowoczesny sposób podsiewu użytków zielonych wykonujemy za pomocą siewników darniowych z krojami tarczowymi lub redlicami, wprowadzających nasiona bezpośrednio do gleby. Zaletą podsiewu bezpośredniego w darń jest ograniczenie uprawek oraz nieprzerywanie podsiąku kapilarnego, który zapewnia dobre wschody roślin.
Dobór gatunków
O powodzeniu podsiewu w dużym stopniu decyduje dobór gatunków. Najlepszy efekt dają rośliny o szybkim tempie rozwoju początkowego, które skutecznie konkurują ze starą roślinnością o wodę, światło i składniki pokarmowe, odporne na stres termiczny i wilgotnościowy.
Wybierając gatunki do podsiewu, trzeba uwzględnić również sposób użytkowania oraz szereg warunków siedliskowych. Najczęściej podsiewa się jednym gatunkiem trawy, prostymi mieszankami trawiastymi lub trawiasto-koniczynowymi. Do podsiewu najbardziej przydatne są takie gatunki, jak: kostrzewa łąkowa, życica trwała, kupkówka pospolita oraz festulolium, a z roślin bobowatych koniczyna białą i białoróżowa. Przykładem jest mieszanka życicy trwałej z koniczyną białą na pastwiska lub mieszanka kostrzewy łąkowej z koniczyną łąkową do podsiewu użytków, które są wykorzystywane kośnie. Wysiewa się ok. 15 kg nasion na 1 ha (50%-60% normy wysiewu mieszanki zalecanej przy pełnym obsiewie).
Komponowanie mieszanek do podsiewu nie jest łatwą sprawą, wyjściem z sytuacji są oferty handlowe firm nasiennych, które proponują gotowe mieszanki z krótką charakterystyką ich przeznaczenia.
Pielęgnacja po wschodach
Pierwsze koszenie pielęgnacyjne należy wykonać, gdy ruń osiągnie wysokość 8-10 cm. Po podkoszeniu stosujemy nawożenie pogłówne azotem w ilości 20-25 kg N/ha i potasem w ilości ok. 30 kg K2O/ha.
Oprac. na podst. lit.
Anna Moskal, Katarzyna Sitek
PODR w Boguchwale